Araştırma: Petrol Devlerinin Karbon Emisyonları Ölümcül Sıcak Hava Dalgalarıyla Doğrudan Bağlantılı

Nature dergisinde yayımlanan “Sıcak Hava Dalgalarının Sistematik Olarak Karbon Ana Emisyonlarına Bağlanması” başlıklı araştırma, küresel petrol ve çimento şirketlerinin karbon emisyonlarının ölümcül sıcak hava dalgalarıyla doğrudan bağlantılı olabileceğini ortaya koydu.

Araştırmada, fosil yakıtların kullanılmadığı dönemdeki hava durumu verileri ile günümüz “ısınmış” dünya karşılaştırıldı. Bulgular, 2000-2023 yılları arasında rapor edilen 213 sıcak hava dalgasının iklim değişikliği nedeniyle daha olası ve yoğun hale geldiğini gösterdi. Sıcak hava dalgalarının medyanı, 2000-2009 döneminde yaklaşık 20 kat, 2010-2019 döneminde ise yaklaşık 200 kat daha olası hale geldi.

Fosil yakıt ve çimento imalatçısı 180 şirketin katkısı ölçüldü. Araştırma, en büyük 14 şirketin her birinin tek başına 50’den fazla sıcak hava dalgasına yol açabildiğini ortaya koydu. Örneğin ExxonMobil kaynaklı karbon emisyonları, “ısıtılmayan bir dünyaya kıyasla” 51 sıcak hava dalgasının yaşanma olasılığını en az 10 bin kat artırdı.

ETH Zürih Üniversitesi’nden Prof. Sonia Seneviratne, raporun emisyon kaynaklarının tespitinde ve sorumluluğun belirlenmesinde faydalı olacağını belirtti. Araştırmanın yazarları ve diğer bilim insanları, çalışmanın gelecekte iklim davaları ve kirleticilerin sorumluluklarının belirlenmesi için kullanılabileceğini vurguladı.

Uluslararası “Make Polluters Pay” hareketinin temsilcisi Cassidy DiPaola, rapordaki bulguların mahkemelerde kanıt oluşturabileceğini ve şirketlerin sebep oldukları zararların bedelini ödemeleri gerektiğini ifade etti.

Araştırma, küresel ısınmanın sıcak hava dalgalarını daha sık ve yoğun hale getirerek yılda en az 500 bin kişinin sıcaklık kaynaklı olarak yaşamını yitirmesine yol açtığını ortaya koyuyor.